Akdeniz Kaplumbağaları Caretta Caretta’lar
Akdeniz kaplumbağaları, 200 milyon yıldan bu yana nesillerini sürdürmeyi başaran dünyadaki en eski canlı türü. Dünyadaki 7 tür deniz kaplumbağasından 2 türü Akdeniz'de yaşam mücadelesi veriyor.
Bunlar hepimizce yakından tanınan caretta caretta ve chelonia mydas türü deniz kaplumbağaları. Akdeniz'in mavi sularında yaşam mücadelesi veren caretta caretta ve chelonia mydas türü deniz kaplumbağaları binlerce kilometrelik Akdeniz'de nesillerinin tükenmemesi için yumurtlayacak sahillerin önemli bölümünü Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde buluyorlar.
Bugüne kadar yapılmış olan çalışmalar, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti sahillerinin özellikle koruma altına alınan deniz kaplumbağaları bakımından Akdeniz'de önemli yumurtlama alanlarına sahip olduğunu ortaya koyuyor. Bu çalışmaların süreklilik kazanması ve her yıl yapılması KKTC’nin tanıtılması ve turizm açısından büyük önem taşıyor. Hazırlanan broşür ve çıkartmalar kumsalları ziyaret eden yerli ve yabancı turistlere dağıtılıyor.
Dünyada "nesli tükenme tehlikesi" altında olan caretta caretta ve chelonia mydas türü deniz kaplumbağalarının KKTC kumsallarına gelerek yumurtalarını bırakmakta olmaları KKTC sahillerinin çok temiz ve halen bakir olduğunun en güzel göstergesi. Alagadi, Karpaz, Altınkum ve Kuzey Karpaz sahilleri olmak üzere toplam 4 alanda yumurtlama alanları mevcut.
Alagadi bölgesi "Özel Çevre Koruma Bölgesi" olarak ilan edilip projelendirildi. Bu çerçevede Karpaz sahillerinde de özel koruma alanları çalışmaları yürütülüyor.
200 milyon yıllık bir canlı Deniz kaplumbağaları için neden bu kadar korunma uğraşı veriliyor? Diye bir soru akla gelebilir. Yapılan bilimsel araştırmalarda elde edilen sonuçlar bu sorunun yanıtını fazlasıyla veriyor:
"Yaklaşık 100-200 milyon yıldan beri nesillerini devam ettirebilen deniz kaplumbağaları, hızla gelişen sanayileşme ve insan aktiviteleri sonucunda hızla kirlenen dünyamızda günümüzde nesillerini devam ettirebilmek için büyük mücadele veriyorlar. Bu büyük mücadeleye rağmen başta caretta caretta ve chelonia mydas olmak üzere 7 tür deniz kaplumbağasının nesilleri hızla yok olmaya doğru gitmektedir. Denize kıyısı olan tüm dünya ülkelerinde 1979 yılında bir stok sayımı yapıldı. Stok sayımı sonuçları 1979 yılında Wasington'da yapılan Dünya Deniz Kaplumbağalarını Koruma Konferansı'nda açıklandı. Buna göre dünyada 100-200.000 ergin caretta caretta dişisi kaldığı rapor edilmiştir. Bu azalma karada ve denizde çok fazla olan predatörleri, deniz kirliliği ve insanoğlunun bilinçli ve bilinçsizce yaptığı tahribattan kaynaklanmaktadır. Tüm Akdeniz'de yılda 300-400 adet dişi chelonia mydas ve 2000 adet dişi caretta carettanın yumurtladığı bilinmektedir. 3 bin 171 yuva Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti sahillerinde 1992-1996 yılları çalışmalarda şu sonuçlar elde edildi:1992 yılında 65 kumsalda 200 yuva; 1993 yılında 68 kumsalda 571 yuva; 1994 yılında 77 kumsalda 980 yuva1995 yılında 876 yuva; 1996 yılında 544 yuva. Sadece yuvalar hesaplanacak olursa, deniz kaplumbağalarının 1992-1996'yı kapsayan 5 yılda KKTC kumsallarına toplam 3 bin 171 yuva yaptığı ortaya çıkar.
Bu verilere göre tüm Akdeniz'de yaşadığı kabul edilen chelonia mydas türü deniz kaplumbağalarının yaklaşık yüzde 25'in, caretta caretta türü deniz kaplumbağalarının ise yaklaşık yüzde 10'u yumurta bırakmak için Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti sahillerini seçiyor.
Bu gerçeğin bilincinde olan (Marine Turtle Conservation Project) Deniz Kaplumbağalarını Koruma Projesi gönüllüleri, 1992 yılından beri, Kuzey Kıbrıs’ta Kuzey Kıbrıs Kaplumbağaları Koruma Derneği (KKKKD) ile işbirliği halinde çalışıyorlar. İngiltere’deki çeşitli üniversitelerde okuyan İngiliz ve yabancı uyruklu öğrencileri yanında Türkiyeli ve Kıbrıslı öğrencilerin oluşturduğu grup, bu yıl yine merkezleri durumundaki Alagadi’de deniz kamplumbağalarının korunması yönünde çok yoğun ve özverili bir çalışma yürüttüler. Çeşitli ülkelerden gelip tek bir amaç için Kuzey Kıbrıs’ta buluşan gönüllü gençler, tam anlamıyla “deniz kaplumbağalarını koruma melekleri” gibi çalıştılar. Alagadi’de bu çalışmalar sürerken Çevre Koruma Dairesi de Karpaz kumsallarına çıkan kaplumbağaların korunması yönünde çalışmalarını yürütüyor. Uluslararası açıdan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin yüzakı durumundaki deniz kaplumbağalarını koruma çalışmaları her yıl çok daha iyi düzeye çıkarılıyor. Dünyanın uyguladığı abmargolara rağmen Kuzey Kıbrıs’a gelerek gönüllü kaplumbağaları koruma meleği gibi çalışan onlarca ülke gencine olanaklar sağlanıyor. Dünyanın ortak malı olan değerler yaşatılıyor.
http://www.msxlabs.org
|
